06 sep '23

Educatie in de tbs?

Als je aan iemand op straat vraagt hoe een tbs-behandeling eruitziet, antwoordt hij waarschijnlijk dat het een beveiligde vorm van opname is waarbij de patiënt zware en intensieve therapiesessies ondergaat. Dat klopt, maar een tbs-behandeling is meer dan dat. Zo wordt er ook educatie in vorm van sport, onderwijs en kunstvakken aangeboden. Dit is zowel ter plezier van de patiënt, maar draagt op een didactische wijze bij aan de behandeling en daarmee veilige resocialisatie in de maatschappij.

Leefklimaat

De Van der Hoeven Kliniek heeft een therapeutisch en didactisch leefklimaat. Dit betekent dat alles wat er in de kliniek aangeboden wordt, ten behoeve is van de behandeling van de patiënt. Hierbij gebruiken we het Good Lives Model, waarbij de patiënt naast het volgen van de therapieën ook ruimte krijgt om zich als persoon te ontwikkelen. Er worden verschillende educatieve activiteiten aangeboden binnen de kliniek, zoals het volgen van onderwijs, kunstvakken en sport. Deze activiteiten helpen de patiënt om zich bewuster te worden van het eigen gedrag, gevoel en houding en leren hen zich te ontwikkelen op het sociale vlak.

In de praktijk

Er vindt met elke patiënt na opname in de kliniek een intakegesprek plaats met iemand van sport, onderwijs en de kunstvakken. Tijdens deze intakegesprekken wordt gekeken naar hoe het verleden van de patiënt is gelopen op gebied van school, sport en hobby’s. Veel patiënten hebben hun school niet afgemaakt, nooit hobby’s gehad en ook weinig ervaring met sport opgedaan. Er wordt daarom samen met de patiënt een plan opgesteld van welke kunstvakken, sportactiviteiten en vormen van onderwijs kunnen helpen om bepaalde vaardigheden aan te leren of vergroten, en te werken aan het vormen van de eigen identiteit. Dit plan wordt gedurende de behandeling bijgesteld.

Didactische kijk

Bij de afdelingen onderwijs, sport en de kunstvakken werken geen therapeuten maar docenten. Dit heeft ermee te maken dat deze facetten van de behandeling vanuit een didactische invalshoek worden belicht, omdat het belangrijk wordt geacht dat het therapeutische en didactische in evenwicht zijn. Door het afwisselen van de zwaarte van de therapieën met het plezier en de lichtheid van de onderwijs-, sport of kunstactiviteiten, kunnen patiënten de inhoudelijke gesprekken beter verwerken en tot zich nemen.

De patiënten krijgen niet alleen inhoudelijke kennis aangeleerd van de docenten. Daarnaast helpt het didactische klimaat de patiënten te leren om:

• Verantwoordelijkheid te nemen
• Een mening te vormen
• Om te gaan met winst en verlies
• Nieuwe relaties aan te gaan
• Emoties te (h)erkennen
• De eigen grenzen aan te geven
• Met anderen om te gaan
• Fantasieën, gevoelens en waarnemingen in beeld vorm te geven

Gedurende het verblijf in de Van der Hoeven Kliniek zijn de docenten inhoudelijk betrokken bij de evaluaties van de patiënt. Zo kan er ook vanuit didactisch oogpunt meegedacht worden over het verloop van de behandeling en eventuele bijsturing hierin. Daarnaast hebben de docenten een andere relatie met de patiënt dan de (socio)therapeuten. Zij maken de patiënt in een andere context mee, en zien en horen wat een patiënt buiten de therapieën om bezighoudt.

Beschermende factoren

Behalve dat deze educatieve activiteiten belangrijk zijn voor de identiteitsontwikkeling van de patiënt en het aanleren van gewenst gedrag, zijn ze ook belangrijk voor het ontwikkelen van beschermende factoren. Met beschermende factoren worden facetten bedoeld die ervoor zorgen dat de patiënt een stabiel leven kan leiden, de risicofactoren verkleinen en daardoor minder snel recidiveert (terugvalt in delictgedrag). Zo is het voor iedereen in de maatschappij belangrijk om zich nuttig te voelen, en daarom een goede dagbesteding te hebben. Het hebben van een hobby zoals een kunstvak of sport helpt hierbij. Daarnaast creëer je met het hebben van een hobby of het volgen van onderwijs een netwerk. Het is belangrijk om mensen om je heen te verzamelen waar je op terug kunt vallen. Tevens kan het volgen van onderwijs tijdens het verblijf in de kliniek bijdragen aan het behalen van diploma’s en het opdoen van vaardigheden die resulteren in grotere kansen voor het verkrijgen van leuk en zinvol werk.