08 apr 24

Kunstvakken in de tbs?

Waarom horen kunstvakken bij de tbs-behandeling? Naast intensieve therapieën als behandeling(en), volgen patiënten bij de Van der Hoeven Kliniek ook kunstvakken. Deze lessen zijn niet alleen leuk en ontspannen, maar helpen ook bij het veilig terugkeren naar de samenleving. We gaan in op waarom deze lessen worden gegeven, hoe kunstvakken in tbs-instellingen terecht zijn gekomen en wat de rol van docenten hierbij is.

Muziek, theater en beeldende kunst

De kunstvakken die gegeven worden in de tbs-kliniek kunnen onder drie takken vallen. Muziek is onderverdeeld in lichte muziek, klassieke muziek en jazzmuziek. Beeldend heeft te maken met handvaardigheid, keramiek, schilderen en textiel en mode. Onder de tak theater valt toneelspelen/rollenspel, dans en yoga.

Didactische waarde van kunst

Deze verschillende kunstlessen hebben een belangrijke rol in de behandeling van patiënten in de Van der Hoeven Kliniek. Mevrouw Roosenburg speelde een cruciale rol in de geschiedenis van de behandelingskliniek toen ze in 1955 directeur werd. Haar visie was om de behandeling te laten lijken op de thuissituatie van weleer, waar patiënten de kans kregen om hobby's te ontwikkelen die velen van hen eerder niet hadden gehad. Kunstvakken dragen bij aan individuele ontplooiing, waarbij je leert reflecteren op eigen werk en dat van anderen. Bovendien spreekt kunst de taal van emotie en nodigt uit tot ander gedrag.

Roosenburg geloofde sterk in de didactische waarde van kunst. Hierbij komen patiënten niet alleen in aanraking met diverse kunstvormen, maar worden ze ook benaderd vanuit een onderwijskundig perspectief.

Hoewel kunstvakken binnen de kliniek een didactisch element bevatten, ligt de nadruk op het normaliseren van het dagelijks leven. Dit betekent dat patiënten niet continu geconfronteerd worden met hun problemen, maar ook ruimte hebben voor ontspanning en zingeving.

Kunst biedt een unieke manier om zelfreflectie te stimuleren en onbekende talenten van jezelf te ontdekken. Schilderen dwingt je bijvoorbeeld om te kijken en waar te nemen, terwijl theater zich leent voor het vertellen van verhalen en het vergroten van empathie.

Doel van kunstvakken

Identiteit, reflectie, expressie en groei zijn centrale aspecten van kunst. Het doel van kunstvakdocenten is het vergroten van zelfvertrouwen en empathie van de patiënt, het ontwikkelen van identiteit, het stimuleren van plezier en zingeving en het verkennen van onbekende talenten van zichzelf. Daarbij komt dat kunst je aandacht trekt, je nieuwsgierig maakt, je in vervoering brengt en kan het troost bieden.

Kunstvakken dragen bij aan resocialisatie door structuur te bieden, hobby's te ontwikkelen en netwerken op te bouwen. Een patiënt kiest minimaal twee á drie kunstvakken als onderdeel van het programma. Dit wordt als cruciaal beschouwd voor de behandeling.

De rol van kunstvakdocenten

Kunstvakdocenten zijn niet alleen betrokken bij het geven van vakken, maar maken ook deel uit van de behandeling. Hun unieke perspectief stelt hen in staat verborgen aspecten van patiënten te zien en te benaderen die anders niet direct naar voren zouden komen.

Het belang van kunst in de behandeling gaat verder dan een creatieve uitlaatklep; het is een essentieel instrument geworden voor het herstel van patiënten.